Sigara bağımlılığında çeşitli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Önemli olan kişinin tekrar sigara içmeye başlamanın anlamını öğrenmesidir. Sigara bağımlılığı tedavisinde çok değişik müdahale yöntemleri vardır. Bu yöntemlerin birbirine olan üstünlüğü tartışmalı olmasına rağmen, tedavi olmama durumuna olan üstünlükleri tartışmasızdır. Tedavinin ilk aşaması bağımlının değerlendirmesidir. Bu, sigaranın niçin içildiği sorusu ile yapılmaktadır.
Niçin içilir?
Sigara bağımlılığın değişik yönleri şunlardır.
1- Uyarıcı özelliğinden yararlanma.
2- El alışkanlığı olarak kullanma.
3- Hoşlanma-gevşeme için kullanma.
4- Olumsuz duyguları azaltmak için kullanma.
5- Fiziksel yoksunluk belirtilerini ortadan kaldırmak için kullanma.
6- Alışkanlık (davranış paterni olarak kullanma)
Sigara bağımlılığının sigara içme ile ilişkisi
olan bu davranışlar-bilişsel duygusal ve fiziksel
etkileri tedavi tekniklerini belirlemektedir.
Tedavinin Aşamaları
1.Aşama: Bu aşamada değişme kararı pekiştirilir ve bir amaç belirlenir. Değişme kararının oluşturulmasında ve amaç belirlenmesinde sigaranın fiziksel-ruhsal ve sosyal olumsuzlukları değerlendirilir. Birey için bu durumların önemi ve anlamı konuşulur.
2.Aşama: Bu aşamada fizyolojik, psikolojik ve sosyal alanlarda çok değişik tedavi teknikleri kullanılır. Fizyolojik olarak, uygun kişilerde “nikotin yerine koyma” tedavisi uygulanmaktadır.
Psikolojik olarak; bilişsel-davranışsal tedavi teknikleri ile sigara içme düşünceleri ve davranışları değiştirilmeye çalışır. Bu tedavi yöntemi içinde ödüllendirme, anlaşma yapma, davranış değiştirme stratejileri gibi ayrıntılar vardır. Psikolojik yöntemler içinde; tiksindirme, hipnoz, gevşeme gibi her biri kendine özel teknikler de vardır. Sosyal olarak; özellikle başlangıçta sık görüşmelerle destek verilir. Bu aşamada bireysel tedavi yanında grup tedavileri de uygulanabilir.
3.Aşama: Bu aşamanın amacı, bağımlının içmemesini sağlamaktır. Bunun için bağımlının nikotin yoksunluğu ile başa çıkması oldukça önemlidir. Sigara içme isteği, kalp hızının düşmesi, açlık, kilo alımı gibi belirtiler görülmektedir. Yoksunluk belirtileri ilk 24 saat
içinde başlar, kısa sürede azalma ve bir ay içinde ortadan kalkar. Kalp hızının düşmesi belirtisi hariç diğeryoksunluk belirtileri, egzersiz, gevşeme veya nikotin band sakızları ile ortadan kalkar.
Tedaviden Sonra
Tekrar içme davranışını önlemesi tedavinin çok önemli bir aşamasıdır. Bu dönemde değişik tedavi teknikleri ile; riskli durumlarla başa çıkma, alışkanlıklarla başa çıkma, beklenmeyen ani durumları saptayabilme bunlarla başa çıkabilme ve tekrar içmeye başlamanın anlamı belirlenir bu durumla başa çıkma öğretilir
